“Mən yavaş yeriyirəm, lakin heç vaxt geriyə addımlamıram" - (TƏRCÜMƏ)

Həm Xəzər dənizi, həm də Bakının 550 kilometr qərbində yerləşən Azərbaycandan  Gürcüstana səyahət müddətlərini müəyyən dərəcədə azaldaraq yol sisteminə böyük invesitiyalar qoyulub. Bu təşəbbüsün əsas ideyası  Azərbaycanla  Asiya,  Mərkəzi  Asiya,  Cənubi Qafqaz və Avropa arasında perspektivli əlaqə qurmaqdır.

 

 

Amerika ilə Cənubi Qafqaz sazişinin ləğv olunması Avropa Birliyinin zəif mövqelərində Brekzitlə bu boşluğun digər böyük güclər və əsas ağırlıq mərkəzləri tərəfindən doldurmağa başlatdı. Çin yeni qüvvələr arasında regiondakı nüfuzunu tədricən yüksəldir və hal-hazırda əhəmiyyətli rol qazanmaq istəyir.

 

Maraqlıdır ki,  Çin ənənəvi partnyorları -  Avropa Birliyi, ABŞ, Rusiya və Cənub-Şərqi Asiya ilə konsentrasiya və koordinasiya səviyyəsini heç vaxt yüksəltməyib. Coğrafi yaxınlıq və Çin invesitisyalarının çatışmazlığı demək olar ki, irəli tərəfdaşlıq üçün heç nə etməyib. Əslində, Çinin güclü hirdokarbon ehtiyatlarına marağı var və Azərbaycan-Gürcüstan üzərində ticarət yollarını genişləndirir.  

 

Bu isə bölgəni geniş iqtisadi  resurslar ilə davamlı şəkilə nüfuz etməyə gətirib çıxarmışdır. Hətta,  baxmayaraq ki, ABŞ və Avropa Birliyi kimi digər stekholderlər məruz qaldıqları çətinlikləri  Cənubi Qafqazla əlaqələndirirlər. Amerikanın sabiq prezidenti Abraham Linkolnin bir məsəli Çin siyasətini aydın şəkildə təsvir edir: “Mən yavaş  yeriyirəm, lakin heç vaxt geriyə addımlamıram.”

 

Çin hal-hazırda Azərbaycan üçün ən əsas dünya gücüdür və infrastruktur layihələrinə çox ehtiyac duyulan vəsait qoyur və Rusiyanın artan nüfuzuna dair kömək etməyi bacarır. 1992-ci ildən bəri iki ölkə arasındakı iki tərəfli əlaqələr inkişaf edib? əməkdaşlıqlar müsbət yöndə formalaşmışdır. Qarabağ münaqişəsi ilə paralel olaraq Çin Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanımış və müdafiə etmişdir. Belə qeyd-şərtsiz  dəstək rəsmi Pekinin öz statusu ilə istənilən regionalizmin rədd edilməsində irəli gəlir. Tayvanın regiondakı rolunu nəzərə alsaq Çin BMT-nin ərazi bütövlüyü ilə bağlı səsvermədə Azərbaycan hökumətinə hədsiz dərəcədə dəstək vermiş və qarşılığında Bakıdan müsbət cavab almışdır. Azərbaycan iqtisadi mənfəətdən daha çox idarəetmə məqsədləri üçün bir neçə neft layihəsinə cəlb edilib.

 

Çinin “Bir kəmər bir yol” layihəsinin 2012-cü ildə əsası qoyuldu və Yeni İpək yolu dövləti arasında interaksiyasını gücləndirir. Prezident İlham Əliyev 2015-ci ilin dekabrında ölkənin demokratik quruluşu ilə tanış olub və Çin firmalarının Azərbaycanda investisiya qoyması  üçün rəğbətini qazanıb.