Dünyanın narahatlıqları: 2024-cü ilin avqust hesabatı
Ipsos tərəfindən hazırlanan "What Worries the World: August 2024" hesabatı dünyanın 29 ölkəsində keçirilmiş sorğu nəticələrinə əsaslanır və dünyada əsas narahatlıq doğuran məsələlərini göstərir. Bu hesabatda qlobal səviyyədə iqtisadi və sosial narahatlıqlar əsas diqqət mərkəzindədir.
Qlobal narahatlıqlar.
Avqust 2024 hesabatına əsasən, sorğuda iştirak edən ölkələrdə insanların əsas narahatlıq doğuran mövzuları bunlardır:
1. Yaşayış xərcləri və inflyasiya (39%): Yaşayış xərcləri və inflyasiya qlobal miqyasda insanların narahatlıqlarının zirvəsində yer alır. Bu, son illərdə artan inflyasiya və iqtisadi qeyri-sabitliklə əlaqələndirilir. Xüsusilə ərzaq və enerji qiymətlərinin artması bu narahatlıqları artırıb.
2. Səhiyyə xidmətləri (30%): Pandemiya sonrası dövrdə səhiyyə xidmətlərinin keyfiyyəti və əlçatanlığı, xüsusilə bəzi ölkələrdə əsas qayğıya çevrilib. Bu narahatlıq səhiyyə sistemlərinin maliyyələşdirilməsi və resurs çatışmazlığı ilə bağlı olduğu da açıqlanır.
3. İnflyasiya və iqtisadi sabitlik (29%): İnflyasiya, iqtisadi sabitlik və işsizlik kimi iqtisadi məsələlər, bir çox ölkədə gündəmin əsas mövzusu olaraq qalır. İqtisadi qeyri-sabitlik, insanların gələcəkdəki maliyyə vəziyyətləri ilə bağlı narahatlıqlarını artırır.
4. Korrupsiya (25%): Korrupsiya qlobal səviyyədə də ciddi narahatlıq doğurur. İnsanlar dövlət idarəçiliyində şəffaflıq və hesablılığın təmin edilməsini tələb edirlər. Bu problem, xüsusilə dövlət sektorunda qeyri-şəffaf idarəetmə və korrupsiyaya qarşı mübarizənin kifayət qədər təsirli olmaması ilə bağlıdır.
5. İşsizlik (24%): İşsizlik problemi hələ də bir çox ölkədə əsas narahatlıqlardan biri olaraq qalır. Xüsusilə gənclər arasında işsizlik səviyyəsi yüksəkdir və bu, sosial narahatlıqlara səbəb olur.
Əsas ölkələr üzrə narahatlıqlar.
Hesabatda, müxtəlif ölkələrin unikal sosial və iqtisadi problemləri də vurğulanır:
• Argentinada (72%) inflyasiya narahatlıq doğuran əsas məsələdir.
• Kolumbiyada (65%) korrupsiya ən yüksək narahatlıq səviyyəsinə sahibdir.
• Macarıstanda (57%) səhiyyə xidmətlərinin keyfiyyəti əsas narahatlıq mövzusudur.
Bu nəticələr göstərir ki, müxtəlif ölkələrdə fərqli sosial və iqtisadi problemlər ön plandadır, lakin inflyasiya və səhiyyə qlobal miqyasda ortaq narahatlıq doğuran məsələlər olaraq qalır.
On ildən artıqdır ki, 29 ölkədə 20,000-dən çox respondent arasında hər ay keçirilən “Dünyanı narahat edənlər” adlı sorğu hesabatı aktual qlobal problemlərə dair dünya rəyinin müstəsna görüntüsünü təqdim edir.
Resurs:
Əziz Əlibəyli
Bakı Avrasiya Universitetində Beynəlxalq Münasibətlər üzrə bakalavr, Azərbaycan Universitetində isə magistr təhsili alıb. Jurnalist, sosial media fəalı, beynəlxalq münasibətlər üzrə şərhçi, siyasi yazılar müəllifidir.